به نقل از «مهر»

رسانه دینی باید صادقانه تر و پاک‌تر عمل کند

تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۷۸۳۹۸

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام محمدرضا زائری رئیس اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی در همایش بین المللی مناره با ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «بازنمایی وحدت و نحوه انعکاس در رسانه‌ها» که در تالار ایوان شمس برگزار شد، گفت: در انقلاب زمینه و مسیر فکری برای بازخوانی تعالیم دینی در بستر اجتماعی فراهم شد و به عنوان مثال موضوع انتظار که یک مبحث در رویکرد شخصی بود، به صحنه جامعه و نهادهای اجتماعی آورده شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رسانه دینی باید صادقانه تر و پاک‌تر عمل کند

وی با اعلام این پرسش که رسانه دینی کدام رسانه را شامل می‌شود، ادامه داد: رسانه‌ای که در رفتار و گفتار مخاطب را به یاد خدا انداخته و به رفتار دینی سوق دهد، رسانه دینی می‌گوئیم. در دنیایی که هزار رسانه وجود دارد طبیعتاً رسانه دینی باید صادقانه تر، پاک‌تر و درست تر عمل کند. همانطور که انصاف در حوزه فردی بالاترین فضیلت شمرده می‌شود در حوزه رسانه نیز بسیار حائز اهمیت است. انصاف از این جهت که به مردم حق داده و برای آنها حقی قائل شویم، مورد اهمیت واقع شده و جایگاه ویژه ای دارد.

حجت الاسلام زائری با تأکید بر اینکه همه عالمان اخلاق از انصاف به عنوان قاعده‌ای طلایی یاد کرده اند، بیان کرد: با قراردادن خود در جای مخاطب باید زمینه گفتگو و حل شدن چالش را به وجود بیاوریم. وقتی دوست نداریم مخاطب تلویزیون را خاموش کند پس نباید بخشی از مخاطب را ندیده بگیرم و صدای آنها را خاموش کنم. در ارتباط دو سویه امری را به مخاطب داده و از او هم بازخوردی می‌گیریم و آن چیزی که می‌گیریم باید بیشتر باشد. اگر درک و نیاز مخاطب را ببینیم می‌توانیم همدلی را از او دریافت کنیم. استفاده از ادبیات محفلی و خاص در فضای رسانه‌ای جایگاهی ندارد. استفاده از ادبیات محفلی و خاص در فضای رسانه‌ای جایگاهی ندارد.

این کارشناس عرصه رسانه ادامه داد: امروزه ما در داخل خودمان نیاز به درک مخاطب داریم چرا که دچار تکثر شده ایم. در عرف اجتماعی آنچه که رسانه می‌گوید باید مورد پذیرش غالب جامعه باشد و این هنر رسانه را نشان می‌دهد. رسانه باید مخاطب را در میان ارزش ادیان‌های مختلف به یک سو برانگیزد و وحدت را میان تمام سلایق مخاطب ایجاد کند.

رسانه طیف مردم را ندیده گرفته است

وی گفت: اگر مردم امروزه در رسانه‌ها دچار تفکیک می‌شوند، واکنش طبیعی شان است. ایراد از رسانه است که طیف‌های مردم را ندید گرفته و آنها را به حساب نمی‌آورد. در رسانه باید درست صحبت کرد تا درست هم جواب بگیریم.

مدیر مسئول ماهنامه خیمه با اعلام اینکه اقتضائات رسانه و مخاطب کمتر مورد توجه واقع می‌شود، خاطرنشان کرد: یکی از رسالت‌های رسانه این است که فعالیت خود را از جایی که مخاطب دارد، آغاز کند و از سوی دیگر نباید تعهد خود را فراموش کند و چشم بر واقعیت نبندد. اگر چنین شد چیزی نمی‌نویسد و پخش نمی‌کند که در درک و شناخت مخاطب نیست.

تقیه همان درک مراعات مخاطب و ظرفیت آن است

وی با بیان اینکه می‌توان مسئله تقیه را بر این اساس مطرح کرد، عنوان کرد: در عرف ما تقیه به معنای پنهان کردن بیان شده اما این اشتباه است. اساساً تقیه مراعات درک مخاطب نامیده می‌شود. تقیه رفتار حکیمانه و حرفه ای برای درک و ظرفیت مخاطب است. اگر از این منظر نگاه کنیم می‌توانیم تقیه را پنهان کاری ندانسته و آن را یک اصل عقلانی بر مبنای فهم و درک مخاطب بدانیم.

کد خبر 5695962 سمانه نوری زاده قصری

منبع: مهر

کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران محمدرضا زائری وحدت اسلامی قرآن کریم مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی انقلاب اسلامی ایران قرآن سازمان تبلیغات اسلامی انقلاب ایران مسجد فعالیت های قرآنی نشست علمی بنیاد هدایت سوئد اسرائیل رسانه دینی رسانه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۷۸۳۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زندگی سالم و دیندارانه با مشاوره اسلامی

یکی از مباحث مهم دینی که در آیات قرآن به آن تاکید بسیار شده، مشورت با دیگران و استفاده از نظرات و رهنمودهای افراد خردمند و آگاه است. احادیث بسیار زیادی از ائمه اطهار(ع) نیز درباره توجه به مشورت واهمیت و فایده آن به ما رسیده است؛ نخستین و مهمترین سود مشورت با دیگران در این روایات، مشارکت و استفاده از عقل و خرد دیگران و در نتیجه قرار گرفتن در مسیر نجات و خوشبختی است. به مناسبت نهم اردیبهشت، روز روانشناس و مشاور، درباره جایگاه مشاوره در دین اسلام با حجت الاسلام دکتر رضا مهکام، رئیس موسسه تخصصی یاوران سلامت روان و عضو هیات علمی گروه روانشناسی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی به گفتگو نشسته‌ایم.

اگر موافق باشید گفتگو را با بیان جایگاه و اهمیت مشاوره در دین مبین اسلام آغاز کنیم.

مشورت در اسلام جایگاه بسیار مهمی دارد.  در آیات بسیاری از قران به اهمیت مساله مشورت اشاره شده  شده و حتی یکی از سوره‌های این کتاب آسمانی، شوری نام دارد. برای نمونه خدا در آیه  38 سوره شوری می‌فرماید: «والذین استجابوا لربهم و اقاموا الصلاة و امرهم شوری بینهم و مما رزقناهم ینفقون». یعنی کسانی که امر خدا را اطاعت می‌کنند و نماز را به پا می‌دارند و بین خودشان مشورت می‌کنند و از آنچه روزیشان کردیم انفاق می‌کنند. در آیه 159 سوره آل عمران نیز خداوند به پیامبر(ص) دستور می‌فرماید: «و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله ان الله یحب المتوکلین». یعنی با مردم مشورت کن و پس از مشورت به هر نتیجه ای که رسیدی به خدا توکل به خدا کن.

در برخی از داستان‌های قران نیز به آثار و نتایج ارزشمند مشورت اشاره شده است؛ مثلا در داستان حضرت یوسف(ع)، وقتی عزیز مصر آن خواب خاص را می‌بیند، از اطرافیان خود مشورت می‌خواهد و در نهایت به سراغ حضرت یوسف(ع) می‌روند و آن حضرت، خواب را تفسیر می‌کند. در داستان حضرت سلیمان(ع) نیز وقتی از ملکه صبا دعوت می‌شود که پیش حضرت سلیمان(ع) برود، ملکه با بزرگان دربارش در این زمینه مشورت می‌کند.

احادیث بسیار زیادی از ائمه اطهار(ع) درباره توجه به مشورت واهمیت و فایده آن به ما رسیده است؛ نخستین سود مشورت در روایات، مشارکت واستفاده از عقل و خرد دیگران و در نتیجه قرار گرفتن در مسیر نجات است. طبیعی است که وقتی با چند نفر مشورت می‌کنیم این مشورت باعث می‌شود از دانش و تجربه و فکر آنها استفاده کنیم، تصمیمات بهتری بگیریم، سلامت روانمان بهتر حفظ شود و کارهایی که انجام می دهیم در مسیر سالم‌تری قرار گیرد. خداوند نیز در آیه 18 سوره زمر می‌فرماید: «الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه اولئک الذین هداهم الله و اولئک هم اولوالالباب»: کسانی که همه سخنان را گوش می‌کنند و بهترین رای را انتخاب می‌کنند، آنها را خدا هدایت کرده و صاحب خرد و دانش هستند. فایده دیگر مشاوره با دیگران، بنابر روایات، بحث هدایت است؛ یعنی خدا هدایت بنده را در ذهن دوستان و افراد عاقل و متخصص قرار داده و طبیعتا بهترین مسیرها را می‌توانیم در فضای مشورت پیدا کنیم. نکته دیگر اینکه بنابر روایات کسانی که مشورت نمی‌گیرند به هلاکت می‌افتند یعنی با ندانم‌کاری خودشان را ازچاله به چاه می‌اندازند و فشارهای زیادی را متحمل می‌شوند.  اگر بخواهیم عام تر نگاه کنیم، سلامت روان، خانواده سالم، ازدواج‌های سالم و در ادامه جامعه سالم در مسیر مشاوره گرفتن از افراد متخصص است؛ در واقع سالم و حتی دیندارانه زندگی کردن می‌تواند در گرو یک مشورت درست و به جا باشد.

در احادیث معصومین(ع) برای مشاور خوب چه ویژگی‌هایی بیان شده و در مقابل از مشورت با چه افرادی نهی شده است؟

در احادیث ویژگی‌های زیادی برای مشاور خوب و شایسته ذکر شده: نخستین ویژگی یک مشاور خوب در روایات معصومین(ع)، صاحب خرد و اندیشه بودن است؛ یعنی باید با کسی مشورت کنیم که از قوه تفکر و عقلانیت بالایی برخوردار باشد. طبیعی است که مشورت با فرد کم خرد نتیجه معکوس دارد و ما را از راه به در می‌کند.  دومین ویژگی مشاور خوب، داشتن تخصص است یعنی باید در هر زمینه‌ای، از افرادی که تخصص کافی دارند مشورت بگیریم. سومین ویژگی یک مشاور خوب، متدین بودن اوست. منظور از متدین بودن، مومن و مقید بودن به آداب دینی است؛ در روایات گفته شده که فرد خداترس چون در مشورت با دیگران خدا را در نظر می‌گیرد تلاش می‌کند بهترین و سالم‌ترین مشورت را به افراد بدهد ولی فردی که از خدا نترسد ممکن است در مشورت خیانت کند. حتی در متن روایت آمده: فرد خداترس و متدین، مسیر سالم را معرفی خواهد کرد. ویژگی دیگر یک مشاور خوب در روایات، حر بودن یا آزاده بودن یعنی در قید و بند دیگران نبودن است. مثلا اگر مشاور وامدار فردی باشد ممکن است در فضای مشورت دچار مشکل شود. ویژگی پنجم، مؤاخات و برادری است.در روایات به عبارت «صدّیقا مؤاخیا» اشاره شده. یعنی با کسی مشورت کن که دوست و برادرگونه باشد؛ یعنی در قبال تو احساس مسئولیت بکند و از کنارت بی اعتنا نگذرد و این دلسوزی را فرد در درون خود داشته باشد.

همچنین در روایات از مشورت با افراد دروغگو ، ترسو است. بخیل، حریص و  دمدمی ومتلون المزاج نهی شده است.

تفاوت مشاوره دینی با غیر دینی چیست و نسبت به آن چه مزایایی دارد؟

پرسش خوبی است؛ مشاورانی که تحصیلات آکادمیک دارند و از مباحث دینی بی اطلاعند، در راهنمایی افراد فقط از علم روانشناسی و مشاوره استفاده می‌کنند و بسیاری از جاها هم مباحثشان مفید و قابل استفاده است. اما طبیعتا افرادی که هم تخصص روانشناسی و هم دینی دارند، علاوه بر دانش روانشناسی از توصیه‌های دینی هم برخوردارند؛ اسلام دین کاملی است و در مورد سبک زندگی، فرزندپروری، خانواده‌داری، مدیریت استرس و بسیاری دیگر از مسائل توصیه های ارزشمندی دارد. مسلم است که این مباحث با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما هم عجین شده و با عمل به آنها زندگی‌ سالم‌تری خواهیم داشت.

زهرا دلپذیر